به گزارش پایگاه کرج امروز  با توجه به شرایط آب و هوایی و مراحل رشد گیاهان اعم از درخت، درختچه، گل و چمن در هر فصل از سال به عملیات خاصی جهت کاشت و نگهداری احتیاج است تا رشد بهینه گیاهان را تضمین سازد. در این مبحث عملیات باغبانی مخصوص فصل پاییز ذکر شده که مهم ترین آنها آماده کردن نشاء‌های پاییزه برای کاشت در فصل بهار، تهیه خاک برگ جهت استفاده در گلکاری و کاشت و مراقبت از چمن می باشد.  

کوددهی نیز یکی دیگر از مراحل مهم نگهداری بوده و ضامن رشد و سلامت گیاه در فصل آتی می باشد. عمل هرس شامل: حذف شاخ و برگهای خشکیده، حذف پاجوش و تنه جوش، هرس فرم پرچینها و حذف گل های خشکیده می باشد. بهترین فصل هرس در اغلب گیاهان فصل پائیز می باشد زیرا جریان شیره گیاهی در این فصل کاهش می یابد و آسیب کمتری به گیاه وارد می شود.

عملیات باغبانی
۱. زیر و روکردن و هوادهی خاک
 این عمل در مورد خاک های سنگین جهت اصلاح زهکشی خاک صورت می گیرد. در نشاء کاری ها  به اندازه ۱/۵ برابر طول بیل، از عمق خاک را زیر و رو کنید تا به هنگام کاشت، کار با بیلچه راحت باشد.

۲. کاشت

الف) نشاء‌های پاییزه :
شامل بنفشه، مینا چمنی، میمون، همیشه بهار، شب بو، فراموشم مکن، قرنفل، سیلن، ... می باشند که از اواخر اسفند (پس از پایان فصل سرما) تا اواسط خرداد گلدهی دارند. روش کاشت آنها به این صورت است که بذر آنها را اوایل تا اواخر تابستان در خزانه هوای آزاد می کارند، یک ماه بعد که گیاه چند برگه شد ( ۶-۴ برگ) آنها را در خزانه دوم نشاء نموده و در نهایت اواخر اسفند ماه بوته‌ ها را به زمین اصلی منتقل می نمایند. اگر از نظر زمین مشکلی نباشد می توان به جای نشاء نمودن گیاه در خزانه دوم، آنها را در زمین اصلی نشاء کرد.

 ب) کاشت گیاهان پیازی
مانند: لاله، نرگس، آلاله، زنبق رشتی، کوکب، گل مریم. بیشترین گل های پیازی در بهار ظاهر می شوند مانند گروه بزرگ نرگس ها که اوایل تا اواسط بهار گل می دهد. زمان کاشت این پیازها پاییز است. خاک مناسب جهت کاشت پیازها مخلوطی از ماسه، خاک باغچه و کود پوسیده می باشد. برای کاشت پیازهای بزرگ، گودال هایی با عمق مناسب برای پیازها ایجاد می کنند (عمق گودال ۲ تا ۳ برابر قطر پیاز باشد). بعد از قرار دادن پیاز در گودال (نوک پیاز به سمت بالا باشد) روی آن را با خاک پوشانده و کنار محل کاشت یک علامت بگذارید. از کاشت پیاز در خاکهایی که زهکش مناسب ندارند خودداری نمایید زیرا موجب پوسیدگی پیاز می گردد.



۳. کاشت و مراقبت از چمن

 الف) آماده سازی زمین جهت کاشت چمن:
کشت پاییزه چمن مخصوص مناطق با زمستان معتدل می باشد. برای هر گونه چمن، داشتن خاکی مرغوب به عمق حداقل ۲۰ سانتی متر الزامی است. برای کاشت چمن در زمین های بکر، مناسب ترین روش آن است که خاک منطقه مورد آزمون قرار گیرد تا کودهای مورد نیاز جهت اصلاح خاک اضافه گردد. چمنی که به این روش کاشته شده باشد تا دو سال به هیچ کودی برای رشد بهتر نیاز ندارد. خاک مناسب برای چمن خاک رسی شنی است. عموماً پس از کاشت بذر چمن یک لایه کود حیوانی بر روی آن اضافه می شود. لایه مذکور ارزش غذایی نداشته و تنها برای تأمین دمای مناسب جهت جوانه زنی بذر به کار می رود. کودهای حیوانی تازه بوی نامطبوعی داشته و در ضمن دارای میزان زیادی بذر علف هرز می باشند، در مقابل در کودهای دامی پوسیده این دو مشکل وجود ندارد اما باید توجه نمود در روند تهیه آن از آهک استفاده نشود. با بالا رفتن آهک خاک، جذب در گیاه مختل می گردد. برای تهیه کود دامی پوسیده استاندارد، به مدت دو سال کود را در محلی دپو می کنند بدون آنکه به آن آهکی اضافه گردد. رنگ این کود قهوه ای روشن است در حالی که کودهای پوسیده واجد آهک تیره (سیاه رنگ) هستند.

 مقدار بذر چمن به ازاء هر متر مربع، بسته به اندازه بذر، از ۲۰ تا ۵۰ گرم متفاوت است.

ب) لکه گیری چمن :
پس از کاشت چمن به علل مختلف از قبیل کاشت غیر اصولی، هجوم پرندگان و مورچه ها و غیره، در بعضی قسمت های چمن کاری شده، چمن تنک می شود که باید مجدداً عمل بذرکاری انجام گیرد به این صورت که با کمک شن کش و سیخک و یا چنگال باغبانی زمین را خراش داده و بذر پاشی کرده روی آن را با لایه ‌ای (حدود ۲-۱ سانتی متر) از کود دامی پوسیده فاقد آهک می پوشانند.

 ج) وجین علفهای هرز :
علف چینی برای چمن های تازه ‌ای که با پاشیدن بذر به عمل آمده ‌اند بسیار مهم است. با توجه به اینکه در حال حاضر علف کش اختصاصی برای چمن وجود ندارد علی رغم صرف هزینه زیاد نیروی انسانی، می توان از طریق ریشه کن کردن علف های هرز با آنها مبارزه نمود. علف های هرز را  قبل از به گل نشستن وجین نمایید زیرا بعد از تولید بذر، بذرهای زیادی به محوطه چمن کاری وارد شده و چرخه زندگی آنها از سر گرفته می شود.

 

 د) کوتاه نمودن چمن :
  چمن زنی برای ایجاد یک چمن خوب لازم است و چمن را از نظر ارتفاع و عمر نسبت به علفزار متمایز می سازد. ارتفاع متوسط چمن پس از کوتاه کردن آن، ۳ تا ۴ سانتی متر است. انواعی از چمن که برگ های ظریف دارند کوتاه ‌ترند (۱ تا ۳ سانتی متر) اما بلندی چمن هایی که برگهای درشت‌ تر دارند پس از کوتاه کردن به ۴ تا ۵ سانتی متر می رسد. فاصله چمن زنی به فصل، طبیعت گونه های گیاهی و اوضاع جوی بستگی دارد. به طور کلی هر چه ارتفاع چمن کوتاه تر باشد فاصله چمن زنی نیز کوتاه تر خواهد بود.

 

 ه) کود دادن چمن :
 چمن به علت چیده شدن مداوم، آبیاری، پنجه زنی زیاد و رشد سریع دچار کمبود مواد غذایی می شود که بارزترین نشانه آن زرد شدن برگ های آنها می باشد در این مواقع  برای تقویت چمن و رفع کمبود مواد غذایی در خاک، از کودهای شیمیایی مختلف استفاده می شود.

 این کودها شامل : کود ازته، مثل اوره یاکود شکری به مقدار ۱۵ تا ۲۰ گرم در متر مربع از نیمه شهریور تا نیمه مهر ماه و کود فسفره، مثل فسفات دو آمونیوم به مقدار ۵۰ گرم در متر مربع اوایل پاییز مصرف می شود.

۴. کوددهی :
به عنوان یک اصل کلی، کود دهی در زمان بذر پاشی (هر نوع گیاه) بسیار مهم است. زیرا مناسب ترین زمان برای ترکیب مواد ضروری آن با خاک اطراف منطقه ریشه گیاه مورد نظر می باشد. کود مصرفی مورد نیاز با توجه به آزمون خاک و مشخص شدن نیازهای آن، اضافه می گردد.

الف) کود حیوانی

 مهم ترین کاری که این کودها (علاوه بر تأمین عناصر ماکرو المان مورد نیاز گیاه) انجام می دهند پوک کردن خاک و فضا سازی می باشد و این خاصیت است که بر ارزش غذایی آنها به خصوص در مورد گیاهان پایا ارجحیت دارد. با عمل فضاسازی، نفوذ آب، هوا و قطعات گیاهی نظیر برگ به زمین تسهیل می گردد. به مرور زمان قطعات گیاهی پوسیده و به خاک برگ تبدیل شده و مواد مغذی آن به مصرف تغذیه گیاه می رسد.

ب) کود شیمیایی

 از آنجا که در فضای سبز مقوله آیش زراعی را نمی توان رعایت نمود، برای داشتن خاکی حاصلخیز استفاده از کود های شیمیایی امری اجتناب ناپذیر است. میزان و نوع کود شیمیایی مورد نیاز با  انجام آزمون خاک هر ۲ تا ۳ سال یک بار مشخص می گردد.

 مهم ترین کودهایی که پایه تغذیه ای هر نوع گیاهی هستند کودهای فسفر، ازت و پتاس می باشند. باید دانست استفاده از این کودها علاوه بر مزایای زیاد، معایبی هم دارند. به طور مثال عملکرد کودهای فسفاته کمتر از ۲۵% بوده و بیش از ۷۵% فسفات آن در اثر واکنش با کاتیون های فلزی خاک، به صورت رسوب و غیر قابل استفاده برای گیاه درآمده و آلودگی زیست محیطی را به همراه دارند.

ج) کود زیستی

در نظام کشاورزی پایدار، کاربرد کودهای زیستی به عنوان مکمل کود های شیمیایی از اهمیت ویژه ای در افزایش تولید و حفظ حاصلخیزی پایدار خاک برخوردار است. اصطلاح کود زیستی به موادآلی حاصل از کود های دامی، بقایای گیاهی (کود سبز) و ریز جانداران باکتریایی و قارچی مفید و مواد حاصل از فعالیت آنها اطلاق می شود.

 از جمله این کودها، کودهای زیستی فسفردار می باشند که حاوی باکتری ها و قارچ های مفید حل کننده فسفات هستند. ریز جانداران فوق با اسیدی کردن خاک و یا ترشح آنزیم هایی نظیر فسفاتاز، موجب رهاسازی یون فسفات از سایر ترکیبات شده تا به مصرف تغذیه ای گیاه برسند.

 در کاربرد کودهای زیستی باید به این نکته توجه داشت که هر ریزجانداری در شرایط فیزیکی خاص از نظر رطوبت، دما و... و. فعال می باشد و در محیط هایی که رطوبت خاک قابل کنترل باشد (گیاهان گلدانی) بهتر جواب می دهند. بدیهی است استفاده از این کودها در فضای سبز، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

۵. محافظت از گیاهان

 الف) قیم گذاری و رفع انحراف درختان. برای درختان جوانی که به تنهایی قادر به ایستادن نمی ‌باشند و به منظور حفاظت درخت در برابر آسیب رساننده ها از قیم استفاده می شود.

ب) آزاد سازی طوقه درختان از قید بتن و آسفالت

ج) ترمیم تشتک آبخوری وانهار آبیاری

د) ترمیم پوسیدگی تنه درختان

۶. آبیاری (با توجه به شرایط آب و هوایی و نیاز گیاهان)

۷. هرس

توضیحات این بخش در دستور العمل هرس درختان و درختچه ها به تفضیل آمده و در اینجا  به اهم موارد  اشاره می شود.

الف) قطع درختان خشک و حذف شاخ و برگهای خشکیده

ب) حذف پاجوش و تنه جوش

ج) هرس فرم پرچینها

 د) حذف گلهای خشکیده


۸. کنترل علفهای هرز

 

۹. تهیه خاک برگ

        ۱۰. کنترل آفات و بیماریها

      در صورت لزوم مبارزه علیه کنه ها، شته ها و آفات خاکزی از جمله فعالیت های این فصل می باشد.

           ۱۱. بازدید از ادوات وسایل کشاورزی و تعمیر یا خرید وسایل لازم

       ۱۲. بازدید از انبار سموم و خرید سموم مورد نیاز سال آینده