علت مهاجرت به شهرها چه می‌تواند باشد؟

به گزارش پایگاه خبری کرج امروز، اگرچه نرخ مهاجرت از قاره‌ای به قاره دیگر متفاوت است اما علل آن تقریباً یکسان است. مردم بر این گمان‌اند که احتمال زندگی بهتر در شهرها بیشتر است. شیریش سینگ که مدیر برنامه آب شهری، فاضلاب و پسماند در آسیای جنوبی است اعتقاد دارد که مردم به شهر می‌آیند تا به فرصت‌های اقتصادی، امکانات مدرن و آموزش‌وپرورش دسترسی داشته باشند و از کار در بخش کشاورزی به صنعتی سوق داده شوند.

از دیگر عوامل تغییرات اقلیمی است. در آمریکای لاتین که ۸۰ درصد از جمعیت آن در شهر زندگی می‌کند، رشد صنعتی شدن کشاورزی به معنی آن است که جوامع روستایی به شهر آمده‌اند و یک‌چهارم آن‌ها نیز در مناطق فقیرنشین (slum) زندگی می‌کنند. درواقع جمعیت مناطق فقیرنشین در جهان رشد زیادی داشته است و از ۶۶۳ میلیون نفر در سال ۱۹۹۰ به ۸۶۳ نفر در سال ۲۰۱۴ رسیده است.

نتیجه این تحولات رقابت شدیدتر به منظور داشتن فضا، شغل، آب و انرژی بیشتر است. آقای سینگ می‌گوید ترافیک، آلودگی آب و حتی ساختمان‌هایی که طراحی مناسبی ندارند افزایش یافته‌اند و مدیریت پسماند نیز مسئله‌ساز شده است.

چالش‌های نو

مؤسسات غیردولتی چگونه می‌توانند زیر روندهای شهری شدن را تحلیل نمایند؟ سیاست‌های عمومی نتوانسته شهری شدن را پشت سر بگذارد و این به آن معنی‌ست که خدمات اولیه مانند آموزش‌وپرورش، حمل‌ونقل، فضاهای عمومی و مالکیت زمین هنوز به شهروندان مناطق نامتعارف شهری (مانند مناطق فقیرنشین) اعطا نشده است.

مقابله با فاجعه‌های طبیعی و غیرطبیعی نیز از جمله چالش‌های پیش رو در فرآیند شهری شدن است. آلن برودر، مشاور آکسفام در حوزه شهرها معتقد است سازمان‌های مردم‌نهاد باید بدانند که چگونه با بحران‌های انسانی مواجه شوند، چرا که این بحران‌ها در شهرها بسیار پیچیده‌تر از روستاهاست. (آکسفام (به انگلیسی: Oxfam) نام یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های بین‌المللی امدادرسانی برای ریشه‌کن کردن فقر، گرسنگی و بی‌عدالتی، متشکل از ۱۵سازمان در ۹۸کشور، است. مؤسسهٔ آکسفام در سال ۱۹۴۲ در دانشگاه آکسفورد در قالب یک کمیته امدادرسانی برای مبارزه با قحطی توسط فعالان اجتماعی و دانشگاهیان آکسفورد تأسیس شد. اولین شعبات خارج از کشور آکسفام، در سال ۱۹۶۳ در کانادا تأسیس شد.). وی در ادامه صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که فجایع طبیعی و غیرطبیعی (مانند بیماری کووید) نیازمند فهم بنیادین سازوکار شهری است که هنوز سازمان‌های مردم‌نهاد به این مهم دست نیافته‌اند.

شروع مقابله با چالش‌ها

آلن برودر بر این باور است که بهترین روش برای مقابله با مشکلات مناطق فقیرنشین آن است که ساکنین آن، مشکلات خود را با مقامات در میان بگذارند. از دیگر روش‌های متعارف این است که دولت را متقاعد ساخت تا قراردادی بین‌المللی را به تصویب برساند که طی آن حقوق کارگرهای محلی به رسمیت شناخته شود و نیازهای اساسی آن‌ها از قبیل آب پاکیزه و بهداشت تأمین شود و یا وام‌های تجاری به آن‌ها اعطا گردد.

موسسه حمایت از ساکنین مناطق فقیرنشین (SDI) قصد دارد تا به این افراد کمک کند که بتوانند مشکلات خود را بیان دارند و با دیگر مناطق آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین متصل گردند. ایده پشت این موسسه حمایتی آن است که اجازه دهد ساکنین این مناطق آرای خود را بیان دارند و خود را بیرون از جامعه شهری ندانند. کشور نپال از طرحی عملی به منظور درگیر ساختن جوامع نامتعارف در روند شهری سازی و رفع نیازهای آنها استفاده می‌نماید.

اهمیت مقابله با فجایع طبیعی و غیرطبیعی

شیوع بیماری ابولا در آفریقای غربی تاثیر فراوانی بر اقتصاد سیرالئون و لیبری داشته است. طوفان هایان خسارات زیادی به شهر تاکلوبان فیلیپین وارد ساخت و جنگ چند ساله سوریه هم میلیونها انسان را بی‌خانمان کرد و آنها را مجبور ساخت تا به مناطق شهری اردن و لبنان مهاجرت کنند. مسائلی از این قبیل باعث شده است تا تمرکز نهادهای غیردولتی بر اردوگاه های آوارگان و چالشهای نوین بیشتر شود. سازمان نجات بین‌الملل (IRC) در بسیاری از کشورها از قبیل اردن و لبنان فراهم کننده خدمات بهداشتی، مشاوره و کمک مالی به پناهجویان و دیگر حدمات مردم دوستانه است. سازمان‌هایی از این قبیل به دنبال کاهش تنش های شهرنشینی و یافتن راه حل برای چالشهای نوظهور هستند.

به منظور مهیا ساختن هر چه بیشتر شهرها در مقابل فجایع، سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ کمپینی با عنوان "ساخت شهرهایی مقاوم" ایجاد کرد که هدف اصلی‌اش اطلاع رسانی شهروندان، سرمایه گذاری در فعالیت های کاهش ریسک و سازه های امن بود. تا به امروز، ۲۵۱۷ شهر عضو این کمپین شده‌اند و قصدشان همکاری در کاهش فجایع طبیعی و غیرطبیعی است.

حمایت از سازمان‌های شهری

نتایج مثبت و منفی شهرنشینی همگی بستگی به مؤسسات، دولت‌ها، پروژه‌ها و همکاری‌ها دارد. توسعه شبکه‌های نوینی از مقامات دولتی و شهری بسیار مهم است. گسترش روابط چندجانبه مابین شهردارها، مقامات قضایی، قانون‌گذاران و مقامات شهری باعث ایجاد شبکه پویایی از روابط سازنده در حوزه‌های مختلف می‌شود.

ترجمه: محسن راعی