شهرهایی که شاهد رشد سریع شهری هستند دچار چالش‌های مختلفی می‌شوند. ترافیک یکی از این مشکلات است. جاده‌های شلوغ مشکلات زیست‌محیطی به همراه دارد و بر اقتصاد و کیفیت زندگی نیز تاثیرگذار است. یافتن راهکارهایی هوشمندانه به منظور رشد شهرها و آینده آنها بسیار اهمیت دارد. آنچه در ذیل آمده هفت راهکار مناسبی‌ست که شهرهای جهان به منظور کاهش ترافیک از آن استفاده می‌کنند:

۱- شهر استکهلم: پرداخت الکترونیکی هزینه‌های طرح ترافیک

طرح ترافیک شهر استکهلم از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۸:۳۰ عصر ادامه دارد. اتوبوس‌ها، تاکسی‌ها، خودروهایی با سوخت سازگار با محیط‌زیست و اورژانس‌ها از این قائده مستثنی هستند.در دو سال اولیه اجراء طرح، بیشینه حجم ترافیک به مقدار ۲۵ درصد کاهش یافت (یعنی یک میلیون خودرو از جاده حذف شد) و درآمد روزانه این طرح به سیصدهزار دلار رسید. این درآمد صرف بهبود حمل‌ونقل و خدمات موتوری گردید.

۲-شهر بارسلونا: پیش‌بینی ترافیک به صورت پویا

مدیریت پارکینگ و دوربین‌های کنترل ترافیک، دو ابزاری‌ست که شهر بارسلون از آن سود می‌برد. حس‌گرهای نصب شده در پارکینگ‌ها و ویدئوهای ضبط شده، داده‌های آنی در خصوص فضای پارکینگ و میزان ترافیک ارائه می‌دهند. این داده‌ها از طریق سیستم وای‌فای به کاربر نهایی (شهروندان) انتقال می‌یابد. دوربین‌های کنترل ترافیک بوسیله فیبر نوری به سازمان کنترل ترافیک منتقل می‌شود تا مسوولان بتوانند این اطلاعات را تحلیل کرده و چراغ‌های راهنمایی را بر اساس ترافیک تنظیم کنند.

۳- شهر لندن: برنامه‌ریزی الکترونیک سفر

سرویس آنلاین برنامه‌ریزی سفر، به مسافران این امکان را می‌دهد تا بتوانند مسیرهای مختلف سفرشان را کنترل کنند. نکته اصلی در موفقیت این سرویس، ارائه این اطلاعات آنی به شهروندان است. نسخه موبایلی این سرویس توسط توسعه دهندگان خصوصی انجام شد. این نسخه از امکاناتی مانند جی‌پی‌اس، رزرو تاکسی، و کنترل ترافیک آنی نیز برخوردار است.

۴- شهر هونگ کونگ: اتوبوس‌های سبک عمومی

مینی‌بوس‌ها (PLB) نقش مهمی در حمل‌ونقل شهری هونگ کونگ دارند به ویژه در مناطقی که دسترسی موثر به آنها آسان نیست. این مینی‌بوسها دارای ۱۶ صندلی هستند و خدماتی شبانه روزی ارائه می‌کنند. این خودروها می‌توانند پاسخی سریع به تقاضای بازار باشند و شهروندان را از شبکه حمل‌ونقل به مقصدشان برساند. این روش همچنین می‌تواند سبب کاهش حمل‌ونقل غیرقانونی در کلان‌شهرها شود.

۵- شهر کپنهاک: ایجاد مدل یکپارچه حمل‌ونقل عمومی

شهر کپنهاک با ایجاد سیستم یکپارچه حمل و نقل عمومی قصد دارد تا تراکم ترافیک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. مسوولین این شهر توانسته اند سه اپراتور حمل و نقل را با داده‌هایشان به آژانس‌ها، شرکت‌ها و سیستم دولتی اتصال دهند. سیستم بلیط‌دهی آنلاین از طریق رایانه، تلفن‌های هوشمند و یا پیامک فعالیت می‌کند و اطلاعاتی در خصوص مکان، مقصد و تهیه بلیط به شهروندان ارائه می‌دهد. این سیستم هنگام تغییر وضع حمل و نقلی (بعنوان مثال از تاکسی به اتوبوس) کارآمدی و انعطاف پذیری زیادی از خود نشان می‌دهد.

ترکیب ایستگاه‌های اتوبوس و پارکینگ‌های دوچرخه و همچنین مترو سبب شده است که کپنهاک به شهری چندمنظوره تبدیل شود. سیستم اولویت‌بندی اتوبوس که از طریق امواج رادیویی و فنآوری جی‌ی‌اس فعالیت می‌کند سبب می شود تا این وسایل نقلیه از اولویت بیشتری در جاده بهره ببرند و سفر شما نیز کوتاه‌تر گردد.

کاهش استفاده از خودرو در این شهر به میزان ۸۳ درصد از تولید دی اکسید کربن کاسته است. تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه سبب شده تا ۶۳ درصد از سفرهای درون شهری توسط دوچرخه انجام شود. طی طرح "امواج سبز"، این شهر توانسته سالانه از تولید حدود ۹۰ هزار تن دی اکسید کربن بکاهد.

۶- شهر هانگزو (چین): سیستم دوچرخه سواری عمومی

این شهر از بزرگ ترین شهرهای دارای سیستم استفاده از دوچرخه است.شهر هانگزو دارای ۶۷ هزار دستگاه دوچرخه و سه هزار ایستگاه است. روزانه در این شهر ۲۳۰ هزار دوچرخه اجاره می‌رود. یکی از دلایل استفاده از دوچرخه در این شهر سهولت آن است. این دوچرخه‌ها را می‌توان از طریق کارت های هوشمند اجاره کرد. این کارت ها همچنین برای استفاده از دیگر وسایل نقلیه عمومی نیز استفاده می‎گردند.

تلفیق این سیستم حمل‌ونقل با صنعت توریسم و ایده‌های نوآورانه تبلیغاتی سبب ایجاد درآمد برای این شهر گشته است.

۷- بریتانیا: مدیریت فعال ترافیک

برای کنترل تراکم ترافیک خیابان M۴۲ که روزانه بیش از ۱۲۰ هزار خودرو از آن عبور می‌کند، طرحی آزمایشی به نام مدیریت فعال ترافیک انجام شد. این طرح بعنوان بستری برای ایجاد خیابانی کنترل شده انجام گرفت. پیام های علائم متغیر (VMS) بر هر کدام از لاین‌های این جاده نصب شده تا بتوانند سرعت و حجم ترافیک را کنترل کنند. در ساعات اوج شلوغی، می‌توان با تنظیم سرعت خودروها، حجم حمل و نقل را نیزکنترل کرد. VMSها در ضمن می‌توانند تصادفات پیش روی راننده را به اطلاع وی برسانند و به وی مسیرهای کم ترافیک را پیشنهاد کنند. هزینه اجراء این سیستم حدود پنج بار کم‌تر از تعریض این خیابان بود. با اجراء این طرح حدود ده درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای کم شد و بعلت افزایش سرعت خودروها و عوض کردن کم‌تر دنده میزان مصرف بنزین نیز کاهش یافت.

ترجمه: محسن راعی